Şuhut Anayurt Gazetesi

Ustahasanoğlu yazdı

Ustahasanoğlu yazdı
248 views
31 Temmuz 2023 - 1:10

“KUVA-YI MİLLİYE DÖNEMİNDE AFYONKARAHİSAR (1918-1920)” KİTABI YAYINLANDI

Devletlerin hayatında sembolik anlam taşıyan, 10., 25., 50. kuruluş yılı gibi özel yıllar vardır. Buna benzer mutluluk ve gurur veren şeyleri, insan hayatında, şirketlerde, devlet kurumlarında, spor kulüplerinde, gazete ve dergilerde de görmek mümkündür. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün “ilelebet payidar kalacaktır” diyerek sonsuza kadar ömür biçtiği Türkiye Cumhuriyeti’nin 100.Kuruluş Yıldönümünü kutlamaya hazırladığımız şu günlerde piyasaya çıkan yeni bir eser, biz kitapseverleri tarifsiz mutlu etti.
Sevincimizin birinci nedeni, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna tanıklık eden toprakların yani Afyonkarahisar’ın Kuva-yı Milliye dönemine ışık tutan önemli bir çalışma olmasından kaynaklanıyor.
İsteksiz, son derece yavan ve baştan savma ilerleyen 100.Yıl kutlamalarına anlamlı bir katkı sağlamak amacıyla yazıldığını düşündüğüm kitap, yüz yıl önce neler yaşadığımızı ve bugünlere nasıl ulaştığımızı anlatan bir belgesel niteliğindedir.
Afyonkarahisar, 1.Dünya Savaşı’nın sona ermesinin ardından imzalanan Mondros Mütarekesi gereği işgale uğrayan yerlerin başında gelmektedir. İngiliz ve Fransız işgalinden sonra başlayan Yunan işgali, Afyonkarahisar’da büyük acılara ve yıkımlara neden olmuştur.
Durumun gittikçe kötüleştiğini gören halk ve bir kısım vatansever subay ile yönetici, Anadolunun farklı bölgelerinde milis gücü oluşturarak işgale karşı direnişe geçtiler. Egeden Akdeniz’e, Güneydoğudan Trakya’ya kadar geniş bir hat boyunca oluşturulan Kuva-yı Milliye birlikleri düşmana karşı mücadeleye başladılar.
Milli kuvvetler, düzenli ordu kuruluncaya kadar düşman yayılmacılığını engelledikleri -gibi halkın uyanmasını ve özgüven kazanmasını sağladılar.
Afyon ve çevresinde faaliyet gösteren Kuvayı Milliye çeteleri hakkında yıllardır incelemeler yapan ve bu alanda en yetkin isim olan Prof. Dr. Ahmet Altıntaş hocamızın “KUVA-YI MİLLİYE DÖNEMİNDE AFYONKARAHİSAR (1918-1920)” adını taşıyan kitabı geçtiğimiz günlerde yayınlanarak raflarda yerini. Dört bir tarafı işgal altında olan bir ülkenin yeniden şahlanarak “dirilişini” ve “kurtuluşunu” anlatan eser, Türk Milletinin “ateşten gömlek giydiği” zor günleri dile getiriyor.
Üç buçuk yıl süren Kurtuluş Savaşı’nın en çok merak edilen dönemi, hiç şüphesiz “Kuva-yı Milliye” yıllardır. Ülke çapında kendiliğinden faaliyete geçen, düzensiz, birbiriyle bağlantısı olmayan yerel milis güçleri düşmana karşı yer yer önemli başarılar elde ettiler. “Kuva-yı Milliye” birlikleri zaman içerisinde disipline edilmek suretiyle Mustafa Kemal Paşa’nın başında olduğu Milli Ordunun bünyesine katıldılar. Prof. Dr. Ahmet Altıntaş hocamız, 1918-1920 yılları arasında varlığını sürdüren Kuva-yı Milliye döneminin Afyonkarahisar’daki yansımalarını anlattığı kitabında yaşanan olayları, iç çekişmeleri, ihanetleri ve unutulmaz kahramanları gözler önüne seriyor.
Eserine Afyonkarahisar’ın tarihini anlatarak başlayan yazar, “Sonun Başlangıcı” adını verdiği bölümde 1.Dünya Savaşı sonrası yaşanan “bozgun” sürecini ve Anadolu’nun “idam fermanı” niteliğindeki Mondros Mütarekesi’ni detaylı bir şekilde okurlara aktarıyor. İşgalin başlamasıyla birlikte kurulan Afyonkarahisar Kuva-yı Milliyesi’nin faaliyetlerinin anlatıldığı bölümde birbirinden ilginç olaylar ve işgale karşı verilen mücadele dile getiriliyor. Bu dönemin en dikkat çekici isimlerinden biri olan İsmail Şükrü Çelikalay’ın kurmuş olduğu “ÇELİKALAY”, Afyon – Uşak hattında verdiği destansı mücadele ile Yunan kuvvetlerinin ilerlemesini durdurmayı başarıyor.
Bolvadin, Emirdağ, Sandıklı, Dinar ve Şuhut’aki Kuva-yı Milliye faaliyetlerinin anlatıldığı kısımlarda, düşman işgaline karşı kaderiyle baş başa birakılan bir milletin kendi ayakları üzerinde yeniden doğuşu dile getiriliyor.
Sivas ve Erzurum’da olduğu gibi Afyonkarahisar’da da milli bir kongrenin toplandığını ve tarihi kararlar alındığını öğrendiğimiz bölümün ardından Kuva-yı Milliye döneminde Afyonkarahisar’da yayınlanan İkaz, Öğüt ve Halk Sözü Gazetelerinin işgale karşı yaptığı yayınlar gözler önüne seriliyor.
“KUVA-YI MİLLİYE DÖNEMİNDE AFYONKARAHİSAR” kitabının ikinci bölümünde ele alınan konulardan biri, Afyonkarahisar’daki direnişi örgütleyen ve yönlendiren 20.Kolordu’nun Milli Mücadele’deki yeri ve faaliyetlerine dairdir.Bu kısımda 20.Kolordu Komutanı Ali Fuat Cebesoy ve Afyon’daki 23. Tümen Komutanı Ömer Lütfi Beyin vatanın kurtuluşu için verdikleri yoğun mücadele dile getiriliyor.
Kitap, İngiliz ve Fransızların Afyonkarahisar’ı işgal ettikleri dönemde yaşanan çarpıcı olayların anlatıldığı bölümle son buluyor.
Prof. Dr. Ahmet Altıntaş, yazdığı kıymetli eseriyle Mondros Mütarekesi ile İtilaf Devletlerinin Anadolu’da başlattığı işgaller çerçevesinde Afyonkarahisar’ın yaşadığı zorlu ve karanlık yılları anlatıyor. Bilindiği gibi Yunanlıların 15 Mayıs 1919’da İzmir’i işgaliyle başlayan süreç, 26 Ağustos 1922 sabahı Kocatepe’de başlayan Büyük Taarruz’la sona erdi. 15 Mayıs 1919’da İzmir’de başlayıp 9 Eylül 1922’de, yine İzmir’de son bulan üç buçuk yıllık çalkantılı dönemde ülkemizde yaşanan acıları, çekilen çileleri ve dökülen gözyaşlarını unutmamamız gerekiyor.
Afyonda teşkil eden Kuva-yı Milliye Teşkilatının, Bayatlı Arif Beyin, İsmail Şükrü Çelikalay’ın ve nice Afyonkarahisarlının gösterdiği kahramanlığı ve cesareti bugünkü kuşaklara anlatmak, hepimizin borcu olmalıdır.
Prof. Dr. Ahmet Altıntaş, kitabı neden yazdığını şöyle anlatıyor :
“Hiç şüphesiz tarihi olaylarda belli dönemler bilhassa yüz yıllar son derece önem arzetmektedir. Millî Mücadele’nin, Afyonkarahisar’ın Yunan işgalinden kurtuluşunun, CUMHURİYETİMİZİN KURULUŞUNUN 100.YILDÖNÜMÜNÜN günümüzdeki kronolojik kesişimleri, bu çalışmanın yapılmasında motivasyon kaynağı olmuştur. Bu vesileyle kutsal vatan toprakları için kendini hiçe sayan, başta aziz şehitlerimiz olmak üzere Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve bütün silah arkadaşlarına, isimsiz kahramanlara bir kez daha şükranlarımı sunmayı borç bilirim. Yüz yıl önce yaşananların doğru bilgilerle gelecek nesillere aktarılması, bugün daha fazla önem kazanmıştır. Yüz yıl önce bu topraklarda yaşananların bilhassa genç nesiller açısından zamanı ve geleceği anlamaya katkı sunacağı düşüncesindeyim…
Hocamız Ahmet Altıntaş’ı kalene almış olduğu güzel ve anlamlı kitabından dolayı tebrik eder, Türk tarihine ve kültürüne özellikle de Cumhuriyet Tarihimize yaptığı katkılardan dolayı kutlarız.
“KUVA-YI MİLLİYE DÖNEMİNDE AFYONKARAHİSAR (1918-1920), Prof. Dr. Ahmet Altıntaş, Palet Yayınları, 2023.