İki yılı aşkın bir süredir, herkesin kendi çapında mücadele verdiği covid-19 pandemisi ne yazık ki hayatımızı etkilemeye devam ediyor. Yüz yüze eğitimin sürdürülmeye çalışıldığı okullarımızda, geçen hafta sonu itibariyle ara tatile girildi. Hem, sıkıntılı ortama rağmen, okula devam konusunda gösterdikleri gayretleri, hem de gururla getirdikleri karneleri için, bütün öğrencilerimizi tek tek kutluyor, eğlenceli oyunlarla dolu ve bol, bol kitap okuyabilecekleri iyi bir ara tatili diliyorum.Milli Eğitimden söz açılınca, eğitim camiamızın duayenleri ve eğitime gönül verenlerin aklına, içleri burkularak, bir dönemin eğitimine damga vurmuş olan Köy Enstitüleri gelmektedir. Köy Enstitüleri; Uygulamaya geçildiği dönem Türkiyesinin koşullarına ve yapısına uygun, özgün, uygulamalı, üretim ve kültür-sanat odaklı eğitim sistemiyle, hem, köylerde görev yapabilecek gönüllü bir öğretmen ordusu yaratmış, hem de, içinde bulundukları yetersiz şartlar nedeniyle, geleceği çok da parlak olmayan köy çocuklarına kısa yoldan bir ekmek kapısı imkanı vermiş, gelecekleri adına köy çocukları için umut olmuştur.1940’lı yıllarda, nüfusumuzun çoğunluğu okur yazar değildir, köylerde bu oran yüzde doksanlara ulaşmaktadır. Nüfusun çoğunluğunun da köylerde yaşadığı dikkate alınarak, köyün kalkınmasının aynı zamanda Türkiye’nin kalkınması olacağı inancıyla, İzmir’den Van’a kadar Anadolunun dört bir tarafında Köy Enstitüleri açılmıştır. 1940 – 1948 yılları arasında açılan okul sayısı toplamda 21 olmuştur. Türkiye’de bu eğitim reformunun yaşandığı yıllarda, Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel (İstanbul,1897 – 1961), İlköğretim Genel Müdürü de İsmail Hakkı Tonguç’tur.(Silistre,1897 – 1960) Her sene 24 Ocak’ da ölüm yıldönümünde saygı ve rahmetle andığımız, 1993 yılında hain bir tuzakla bizlerden kopartılan, araştırmacı gazeteci-yazar Uğur Mumcu’nun Köy Enstitülerine ilişkin sözleri de unutulmazlar arasına girmiştir. ” Köy Enstitüsü kurucuları, bir yenik ordunun yiğit komutanlarıdır, öğrenciler ise yenik ordunun adsız askerleridir. Köy enstitülerinin kurulduğu yerlere, bugün birer ‘ Meçhul Öğretmen Anıtı’ diksek ve her 17 Nisan’da bu anıtlara saygı duruşunda bulunsak, acaba devlet ve toplum olarak, bu öğretmenlere çektirdiğimiz acıları, bir gün için bile olsa unutabilir miyiz.” Köy Enstitüleri, 27.Ocak.1954 tarihinde, anadolu aydınlanmasından rahatsızlık duyan bazı çevrelerin isteği ve baskısı sonucunda kapatılmıştır. Açık kaldığı kısa dönemde bu okullar, Türkiye’nin kalkınması adına çok değerli hizmetlere imza atmış, genç Türkiye’yi eğitim ve sanat alanında çağdaş medeniyetler seviyesine yaklaştırmayı başarmış kurumlar olmuşlardır.Şuhut’ta benimde aralarında bulunduğum kuşağın ve bizden büyüklerin yetişmesinde, kişiliklerinin oluşmasında, Köy Enstitülü öğretmenler etkili olmuşlardır. Hemen akla gelebilen özellikleri arasında, “belirli bir plan dahilinde, metodik çalışma alışkanlığı, üretim odaklı ve uygulamalı eğitimden yana tercih kullanmaları” sayılabilir. Şuhut’umuzdan yetişen değerli büyüğümüz rahmetli Mehmet Kahvecioğlu Hocamızda Köy Enstitülerinde öğretmenlik ve uzun yıllar Okul Müdürlüğü yapmıştır. Öğretmenlik mesleğine ilgi duyan Şuhutlu çocuklara rehberlik yapmış, destek vermiş, Şuhutluların gönlünde taht kurmuştur. Benim İlkokul öğretmenim rahmetli Hasan Ataman, ortaokul öğretmenlerim, rahmetli Hüseyin Ateş ve Hüseyin Özaşkın da Köy enstitüsü kökenlidir. Burada isimlerini tek tek sayamadığım aramızdan ayrılmış bütün öğretmenlerimizi saygıyla ve rahmetle anıyorum. Hayatta olan öğretmenlerimize sağlık ve esenlik içinde uzun ömürler diliyorum. Umarım, uzman araştırmacı ve akademisyen hocalarımız, eğitim tarihimizi ve öğretmenlerimizi konu alan daha kapsamlı çalışmalarla bizleri buluştururlar. Köy enstitüleri, ülkemizde ve dünyada çoğu araştırmacı ve yazarların ilgisini çekmiş, çok sayıda kitap yazılmış, araştırmalar yayınlanmıştır. Bu makalemize kaynaklık yapmış ve benimde ilgiyle okuduğum, en kapsamlı ve kolay okunabilen, Destek Medya Grubunun çıkardığı, Ahmet Özgür Türen’in hazırladığı “KÖY ENSTİTÜLERİ DOSYASI, Türk Rönesansı” adlı eserde, Tanzimat öncesi ve sonrası dönemde Osmanlı İmparatorluğunda Öğretmen Yetiştirme Meselesinden, Köy Enstitülerinin Kuruluşu ve Eğitimi, Ekonomiye ve Ekonomik Kalkınmaya etkileri, Müzik ve Tiyatro dersleri anlatılmış, Köy enstitülerine hayat verenler tek tek ele alınmış, tanıtılmıştır. Bu konuda daha kapsamlı bilgi edinmek isteyenlere, İlgi duyanlara okumalarını öneriyorum. Köy enstitülerinin ayrıca gözetilen bir hedefinin de topluma okuma alışkanlığı kazandırmak olduğunu hatırlatarak, herkese bol okumalar ve sağlıklar diliyorum…

Çiftçinin Sesi