Bazilika planlı bir patrik katedrali olan AYASOFYA, 1453 yılında İstanbul’un fethedilmesinden sonra Fatih Sultan Mehmet Han tarafından camiye dönüştürüldü.Ayasofya Camisi’nin aynı yere üç kere inşa edilmiş bir eser olarak karşımıza çıkıyor. Günümüzdeki Ayasofya “ÜÇÜNCÜ AYASOFYA” olarak biliniyor.Söylentiye göre Ayasofya’nın yapımında, yalnız bina içinde on bin işçi çalıştı.
Şimdiki Ayasofya’nın iç duvarlarını süsleyen renkli mermerler, sanat tarihi açısından çok değerlidir. İmparator 1.Justinianus ülkenin değişik yerlerinden getirttiği dönemin en tanınmış mermerleri ile Ayasofya’yı süsledi.
Ayasofya’nın damarlı pembe mermerleri ise bir zamanlar sadece Anadolu’da değil, bütün dünyada ünlü olan SYNNADA’dan (ŞUHUT) getirildi.
Tarih ve Edebiyat Mecmuası’nın 16.cilt 11.sayısında (Kasım 1980) sanat tarihçi Ali Sami Boyar’ın “İLK AYASOFYA” başlıklı yazısında bu tarihi gerçek ifade ediliyor. (sayfa 50)

SYNNADA (ŞUHUT) MERMERİ :
Synnada mermerinin kaç asırdır çıkarıldığı bilinmiyor. Ancak tarihi kayıtlarda Roma – Bizans döneminde büyük ilgi gördüğü, şöhretinin dünyaya yayıldığı ifade ediliyor. Mermer “Synnadacus” (Synnada mermeri) adıyla tanınsa da asıl çıkarıldığı yer Şuhut değil, Dokimeion yani İscehisar’dır. Fakat İscehisar’daki ocaklardan çıkarılan mermerin işlendiği ve pazarlandığı ticari merkez Şuhut’tur. Bu nedenle Şuhut’un adı ön plandadır. İşçehisar’dan Şuhut’a getirilen mermerler burada bir dizi işlemden geçirildikten sonra Apameia (Dinar) – Ephesus (Efes/İzmir) yoluyla Akdeniz limanlarına ulaştırılıyordu. Synnada mermeri, mor renkli şeffaf beyaz bir mermer cinsidir. Gösterişli ve sağlam olması yüzünden büyük katedral ve saraylarda, heykel yapımında tercih edilirdi.

ÇİFTÇİNİN SESİ